Afghan-Turk Maarif Schools

قبل از پیدایش مسکوکات و بانکنوت ها همه معاملات و داد ستد ها به وسیله جنس صورت میگرفت که مبادله جنس به جنس یا بارتر نامیده می شد.از انجایکه مبادله بارتر با دشواری های فراوان همراه بود و تامین کننده نیاز مندی های عامه ی مردم با در نظر داشت تنوع محصولات ،پیشرفت ها و دستاوردهای تازه نبوده ؛ فلزات گرانبها مثل مس ،نقره و طلا به عنوان وسیله مبادله به داد و ستد راه پیدا کرد و روند با ضرب مسکوکات گوناگون و چاپ نشر بانک نوت ها ادامه یافت و اینک با محصولا پیشرفته مالی همراه است که سیر مبادله را پیش از هر زمان دیگر سریع ساخته است.

در افغانستان ،معاملات و داد وستدها به وسیله مبادله بارتر آغاز شده و در دروه های گوناگون مسکوکات مختلف درداد و ستد مورد استفاده قرار گرفته بود،شماری از این سکه ها در بیرون از مرز های افغانستان و شماری نیز در داخل کشور ضرب شده است.

بانک نوت برای نخستین بار در دوره ی پادشاهی اعلی حضرت امان الله خان در کنار مسکوکات ، در داد و ستد و معاملات مردم راه پیدا کرد . در سال 1298 ه ش نخستین بانکنوت افغانستان بنام روپیه کابلی نشر شد که بعداٌ بنام افغانی مسمی گردید. در میان سالهای 1298 – 1299 ه ش بانکنوت های یک افغانی ،پنج افغانی ،و صد افغانی نشر شد. از آنجاییکه در بانکنوت های دوره امانی ارزش بانکنوت ها به چهار زبان پشتو، دری ، ازبکی ،اردو تحریر شده بود،محققین باور دارند که این بانکنوت ها بیرون از مرزهای افغانستان نیز قابل چلش بوده و در داد ستد مورد استفاده قرار می گرفت .

در دوره حبیب الله کلکانی ، بانکنوت های تازه چاپ نشد، ولی تعداد از بانکنوت های دوره شاه امان الله با مهر حبیب الله کلکانی در جریان مبادله قرار گرفت . در دوره پادشاهی نادر خان گردش بانکنوت ها متوقف شد و مسکوکات طلا ، نقره و سایر فلزات گران بها مثل گذشته در داد و ستد معمول شد.در دوره توقف نشر بانکنوت ها ،ماشین های جدید گراف و چاپ بانکنوت ها وارد گردید ولی تا زمان پادشاهی محمد ظاهر شاه بانکنوت های افغانی نشر نشد.

در سال 1312ه ش محمد ظاهرخان به پادشاهی رسید و در سال 1315 ه ش اصولنامه ای جهت چاپ و نشر بانکنوت ها در دو فصل و 21 ماده نشر گردید، که بر اساس آن بانکنوت ها یکبار دیگر در کنار مسکوکات در داد و ستد مردم راه یافت .در زمان ظاهر شاه سه نوع بانک نوت ها نشر شد.

در دوره جمهوری داوود خان ( 1352 ه ش– 1357 ه ش ) دیزاین بانکنوت ها تغیر خورد و به جای عکس محمد ظاهر شاه عکس داود خان و به جای نشان شاهی نشان جمهوری در آن درج گردید. در این دوره دیزاین همه بانکنوت ها واحد ، ولی به رنگ های گوناگون چاپ و نشر می شدند . بانکنوت های ده افغانیگی ،بیست افغانیگی ، پنجاه افغانیگی ، صد افغانیگی ،پنجصد افغانیگی ، هزار افغانیگی در این دوره در گردش قرار داشتند.

با روی کار آمدن جمهوری دیموکراتیک افغانستان در مرحله زمامداری نورمحمد تره کی و حفیظ الله امین ( نشان خلق ) دربانکنوت ها درج گردید. اما برای اولین بار در سال 1358ه ش در زمامداری جناح پرچم حزب دیموکراتیک خلق افغانستان و نشان (د افغانستان بانک) در بانکنوت های منتشره درج شد.

با تاسیس دولت اسلامی افغانستان ارزش افغانی بطور بی سابقه کاهش یافت و این امر منجر به چاپ بیش از حد پول و تراکم چند گانگی بانکنوت ها گردید. کاهش ارزش افغانی باعث چاپ و نشر بانکنوت های 5000 و 10000 افغانیگی شد و استفاده از مسکوکات در داد وستد عامه عملاٌ از میان رفت.

در دوره ی اول امارت اسلامی طالبان ، بانکنوت تازه چاپ نشد. بانکنوت ها و مسکوکات در داد و ستد ها قابل پذیرش و دروان قرار داشت.

در سال 1381 ه ش با روی کارآمدن اداره ی موقت تحت رهبری محترم حامد کرزی ،ریفورم پولی روی دست گرفته شد و( د افغانستان بانک) با حذف سه صفر بانکنوت های قبلی افغانی، بانک نوت های جدید ،ده افغانیگی ،بیست افغانیگی ، پنجاه افغانیگی ، صد افغانیگی ،پنجصد افغانیگی ، هزار افغانیگی به چاپ رسید، که بحیث پول واحد و مروج کشور مورد استفاده قرار گرفت . درهمین حال درکنار با نکنوت ها ،یک بار دیکر مسکوکات یک افغانیگی ، دو افغانیگی و پنج افغانیگی در داد و ستد و معاملات تجاری و اقتصادی مردم راه پیدا کرد.